-
03/02/202114h57Notícia
Aquatic Toxicology
The research group led by professor Juliano Zanetti works mainly in the multi-user laboratories of the Physiological Sciences building (ICB-FURG).
The group initially developed several studies with the so-called Environmental Biomarkers. Currently, the research goes beyond this line of work, encompassing other major topics such as the effects of pollution on aquatic organisms and studies on the adaptation of aquatic biota to pollution.
Thus, the group promotes teaching and research activities in Aquatic Toxicology. Both undergraduate and graduate students can participate in field collection and get involved in laboratory analysis of biochemical and molecular samples.
-
03/02/202114h45Notícia
Artisanal Fisheries Resources
The Laboratory of Artisanal Fisheries Resources and Ecological Modeling is linked to the Institute of Oceanography at FURG and has been active since the 1980s in teaching, research, and extension activities related to the artisanal fisheries sector, embarked or disembarked, in the estuarine and marine regions of the municipality of Rio Grande. It also does research on fishing and ecology in the Patos-Mirim lagoon region.
The work of this laboratory has addressed aspects ranging from the structure of fleets and artisanal fishermen communities, captured species and their biology, fish consumption, and the use of renewable natural resources in a holistic approach, through qualitative and quantitative modeling of these ecosystems. The interactions of amateur (sport) and professional (commercial) fishing are also studied.
The laboratory is led by Prof. Dr. Gonzalo Velasco C., who is a professor/supervisor at PPGOB and PPGBAAC.
The main research lines of the Lab are:
- Population dynamics, biology and ecology of marine and estuarine fishery resources.
- Management of small and medium scale fisheries.
- Ecology and modeling of aquatic ecosystems.
- Impacts of fisheries on elasmobranch species.
-
16/05/201816h03Notícia
Bolsas de Estudo
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
-
03/02/202114h58Notícia
Chondrichthyes
The study of sharks and rays has been a differential at FURG since the 1980s, attracting students and researchers from all over the world. Currently, the Chondrichthyes Research Center is located in the Morphology Laboratory 2, and is coordinated by Professor Maria Cristina Oddone, from the Morphology Sector (ICB).
Ongoing research projects are related to the following major areas: Developmental Biology (Embryology), Reproductive Biology, Taxonomy, Morphology, Phylogeny, and Fisheries and Conservation of Chondrichthyes.
The undergraduate and graduate students have the opportunity to do field and laboratory work, and also to participate concomitantly in the ongoing Extension projects, such as the Backpack Sharks project, oriented to the Initial Education of schools in the city of Rio Grande; and the collaboration project with the Military Brigade Environmental Command (PATRAM), related to the study of specimens from fishing seizures of endangered species.
First photograph (top): angel shark [Many thanks to @talleslisboa]
-
03/10/201713h27Notícia
Ciclo Letivo e Créditos
Ciclo letivo e créditos
O PPGOB apresenta um ciclo letivo baseado em semestres: 4 para Mestrado e 8 para Doutorado, com isso a matrícula nas disciplinas são realizadas semestralmente. Todas as disciplinas são ministradas de forma condensada com uma duração bimestral. Atualmente contamos com 29 disciplinas regulares cadastradas que contemplam uma ampla gama de assuntos e áreas de estudo das Ciências do Mar. As disciplinas podem ser conferidas neste link https://ppgocbio.furg.br/disciplinas
Nos programas de Mestrado e Doutorado são exigidos para a formação, no mínimo 24 e 48 créditos, respectivamente.
Do total, 2 e 6 créditos no Mestrado e Doutorado, respectivamente, poderão ser obtidos através de produção científica, como segue:
- a) Como primeiro autor até 01 (um) crédito a cada 02 (dois) resumos de trabalhos apresentados em Congresso(s), ou por 01 (uma) publicação completa em anais de congresso.
- b) Como primeiro autor, a critério da Coordenação, até 03 (três) créditos por trabalho publicado e/ou incondicionalmente aceito em revista com corpo editorial ou capítulo de livro.
- c) Como co-autor, a critério da Coordenação, até 02 (dois) créditos por cada trabalho publicado e/ou incondicionalmente aceito em revista com corpo editorial, ou capítulo de livro.
Também são computados 2 e 4 créditos pelo estágio docência aos alunos de mestrado e doutorado, respectivamente. Embora no programa não existam disciplinas obrigatórias, algumas delas são fortemente sugeridas para todos os alunos, como Metodologia Científica I e II e Fundamentos de Oceanografia. Estas disciplinas têm um papel importante para a formação geral do aluno, garantindo um nivelamento do conhecimento em Oceanografia e auxiliando na formulação de projetos de pesquisa.
-
03/02/202109h47Notícia
Coastal Plant Ecology
The Laboratory of Coastal Plant Ecology (ECOVECO) was established in the 1970s by Prof. Ulrich Seeliger. Together with Professors César Cordazzo and César Costa, the group worked on the physiology and ecology of plants of coastal dunes, tidal flats and estuarine bottoms. Currently, ECOVECO is led by Prof. Margareth Copertino, focusing on the ecology and primary production of submerged macroalgae and prairies in marine and estuarine ecosystems. Research projects aim to understand how climatic, hydrological and oceanographic factors affect the structure and functioning of benthic primary producers and the consequences for higher trophic levels and system components.
In the group, post-doc researchers, graduate and undergraduate students carry out interdisciplinary studies, in collaboration with researchers from other areas and institutions. ECOVECO participates in the research projects PELD-ELPA, ReBentos, Rede CLIMA and Blue Carbon Scientific Working Group projects and is active in the Graduate Program in Biological Oceanography and Oceanology undergraduate courses. -
01/11/201809h57Notícia
Contato
Coordenadora: Profa. Dra. Silvina BottaTelefone:+55 53 3233 6537Coordenador Adjunto: Prof. Dr. Carlos Rafael Borges MendesTelefone: +55 53 3233-6748Secretária Excecutiva: Sr. Clabisnei Moura de MeloTelefone: +55 53 3233-6501
Assessoria da Coordenação (Comissão de Curso - Comcur)- ccpgob@furg.br
- Margareth Copertino
- Renato Mitsuo Nagata
- Erik Muxagata
- Eduardo Rufino Gastal (representante discente)
- Comissão de Divulgação (Comdiv)
- comdiv.ppgob@gmail.com
- Renato Mitsuo Nagata
- Maximiliano Manuel Maronna
- Lucas Rodrigues (Pos-Doc PIPD)
- Hellen Nascimento Leite (discente)
- Comissão de Seleção (Comsel)
- comsel.ppgob.furg@gmail.com
- Leonir André Colling (Presidente)
- Maria Fernanda Gianinni (Secretária)
- Gonzalo Velasco Canziani
- Alexandre Miranda Garcia
- Luiz Felipe Cestari Dumont
- Maximiliano Manuel Maronna
- Comissão de Qualificação (Comqual)
- ppgob.comqual@gmail.com
- Luciano Dalla Rosa (Presidente)
- Carlos Rafael Borges Mendes
- Luiz Felipe Cestari Dumont
- Alexandre Miranda Garcia
-
03/02/202114h50Notícia
Cyanobacteria and Phycotoxins
The Laboratory of Cyanobacteria and Phycotoxins (LCF), formerly the Cyanobacterial Research Unit (UPC), was created in 1986 and since then has interacted with the community through training, teaching, research, and extension. It is active in different lines of research such as biochemistry, ecotoxicology, physiology and ecology of cyanobacteria, as well as laboratory experiments and studies on phycotoxins (phytoplankton and cyanobacteria), animal and environmental health, interaction of environmental factors with the formation of harmful blooms and climate change and its effects on phytoplankton and cyanobacteria. Work is being done on nitrogen (N2) fixation by cyanobacteria; there is a cyanobacterial culture bank, including N2-fixing strains isolated from rice fields, swamps, marshes, estuaries, and coastal zones. We have also invested in marine strains of cyanobacteria and diatoms, especially those producing phycotoxins. We are active in the Graduate Programs (Masters and PhD level) in Biological Oceanography and Oceanology (formerly Physical, Chemical and Geological Oceanography).
More information: https://cianobacterias.furg.br/ and https://www.facebook.com/cianobacterias
-
03/02/202114h26Notícia
Decapod Crustaceans
The Laboratory of Decapod Crustaceans (LCD) develops research and trains human resources in the area of ecology and fisheries of crustaceans since the 1970s. Currently, Prof. Dr. Luiz Felipe Cestari Dumont is responsible for the LCD and directs research from taxonomy to the use of innovative tools such as molecular biology to identify populations and the use of side scan sonar to identify and quantify the marks left on the substrate by bottom trawls.
LCD also develops research in the area of characterization and quantification of discards associated with shrimp fisheries, an activity that tends to cause major impacts, especially in coastal environments.
The pink shrimp Penaeus paulensis is one of the most studied species, taking into account its economic and ecological importance. These studies include the analysis of prediction models on the recruitment of this species in the Patos Lagoon estuary.
Our lab is active in the Graduate Program in Biological Oceanography (PPGOB) at the master and doctoral levels.
Many thanks to @talleslisboa for the first and third photographs.
-
03/10/201713h34Notícia
Discentes
No primeiro semestre de 2025, nosso programa tem os seguintes discentes matriculados:
Discentes de mestrado
CELINA CAROLINA GAY DE ALMEIDA
JESSICA DA ROCHA NEVES
JULIA EMANOELA RIBEIRO
VITOR DAS NEVES CARDOSO
LUCAS MORAES DE OLIVEIRA
MARINA SCHNEID ALVES
TALLES LISBOA VITORIA
VLADMYR SCHLOSSER MELLO
HUGO VICTAL CUSTODIO
HELLEN NASCIMENTO LEITE
NIKOLAS URRUTIA HEINZ
LAÍS GONÇALVES VIEIRA ANTUNES
PEDRO SÁ FREIRE FERREIRA DE PINHO
JULIA ORTIZ KESSLER DE MORAES
RODRIGO CESARIO PEREIRA SILVA
LUIS ALEJANDRO ZAMBRANO
PEDRO FÉLIX
AMANDA ZANCHETA
ALANA GANDALA DA SILVA
DEBORA FLORENTINO DE CARVALHO
GABRIELA DE BORTOLI
LUCIANA MACEDO GARCIA
PEDRO PAULO PINHEIRO BARBOSA
RAÍRA NOGUEIRA DE FARIA
CAROLLINA DA SILVA JOAQUIMDiscentes de doutorado
MARIA DE LOS ANGELES RONDON MEDICCI
JULIETA DENISE CEBUHAR
RODRIGO CLAUDINO DOS SANTOS
DEISI CRISTIANE BALENSIEFER
GABRIEL CANANI SAMPAIO
RENAN COSTA MACHADO
RONALD MAURICIO TARAZONA DELGADO
ERIKA BELARMINO DA SILVA
MARIOXIS KATIUSKA MACIAS CUYARE
MARYBETH ALEJANDRA COSTILLA DIAZ
GUILHERME MORSCH VON MONTFORT
BRUNO DE ANDRADE LINHARES
ANA CAROLINA BRAGA MARTINS
CAROLINE VETTORAZZI BERNABE
GIULIA ELENA TERLECKI LOPES
ADEMIR DA SILVA MARUYAMA
EDUARDO RUFINO DE SENNA GASTAL
MARIANO GIAMPIER CABANILLAS TORPOCO
MARINA ZIMMER CORREA
GINA LEONOR LOPEZ FLORES
CAMILA LEONOR MAXIMO
VITÓRIA RODRIGUES DE LEMOS
MARIANA SCAIN MAZZOCHI
DOUGLAS DA SILVA RODRIGUES
NUNO MUSSA MANUEL USSEME
JUDSON DA CRUZ LOPES DA ROSA -
03/10/201713h26Notícia
Disciplinas
Quadro de Disciplinas do PPGOB (Maio de 2025)
-
Disciplinas obrigatórias
Seminários em Oceanografia Biológica I Cód. 11331P (2 créditos) Profs. Silvina Botta e Carlos Rafael Borges Mendes
Ementa: Disciplina onde o aluno matriculado assiste seminários de outros alunos matriculados (garantindo frequência mínima de 75%) e outros eventuais que forem oferecidos e apresenta um seminário no semestre, referente à seu projeto de dissertação/tese.
-
Seminários em Oceanografia Biológica II Cód. 11332P (2 créditos) Profs. Silvina Botta e Carlos Rafael Borges Mendes
-
Ementa: Disciplina onde o aluno matriculado assiste seminários de outros alunos matriculados (garantindo frequência mínima de 75%) e outros eventuais que forem oferecidos e apresenta um seminário no semestre.
-
Estágio Docente na Graduação. (Ob / Mestrado)
Cód. EDGOBM (2 créditos)
-
Estágio Docência na Graduação I (Oc Biol Doutorado)
Cód. 11219P (2 créditos)
-
Estágio Docência na Graduação II (Oc Biol Doutorado)
Cód. 11220P (2 créditos)
-
Dissertação de Mestrado I - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11300P (2 créditos)
Dissertação de Mestrado II - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11301P (2 créditos)
Dissertação de Mestrado III - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11302P (2 créditos)
Dissertação de Mestrado IV - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11303P (2 créditos)
Tese de Doutorado I - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11305P (2 créditos)
Tese de Doutorado II - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11306P (2 créditos)
Tese de Doutorado III - PPG Oceanografia Biológica
Cód. 11307P (2 créditos)
Tese de Doutorado IV - PPG Oceanografia Biológica
Cód. (2 créditos)
Tese de Doutorado V - PPG Oceanografia Biológica
Cód. (2 créditos)
Tese de Doutorado VI - PPG Oceanografia Biológica
Cód. (2 créditos)
Tese de Doutorado VII - PPG Oceanografia Biológica
Cód. (2 créditos)
Tese de Doutorado VIII - PPG Oceanografia Biológica
Cód. (2 créditos)
Disciplinas Optativas
-
Ecologia do Ictioplâncton Cód. OC050 (3 créditos). Prof. Jose Henrique Muelbert
Ementa: Introdução. Metodologia de trabalho. Morfologia e terminologia dos diferentes estágios ontogenéticos. Características importantes na identificação de ovos e larvas de teleósteos. Fatores bióticos e abióticos. Taxonomia, morfologia e ecologia dos principais grupos ictioplanctônicos. Síntese sobre a técnica de cultivo de larvas de peixes, para obtenção de série taxonômica
-
Metodologia Científica: Projetos e Seminários Cód. 11274P (2 créditos) Prof. Gonzalo Velasco Canziani
-
Ementa: Aspectos históricos do pensamento científico, do desenvolvimento e evolução do Método Cientifico. Mudanças dos paradigmas da ciência desde os cientistas pré-socráticos até nossos dias. Aspectos conceituais e práticos relativos à preparação dos projetos de tese nos PPGs da FURG. Revisão bibliográfica: periódicos e bases de dados impressas e eletrônicas; o Fator de Impacto e as métricas das publicações científicas. Estruturação e submissão de Resumos e Artigos científicos, e de apresentações orais.
-
Reprodução e Cultivo de Crustáceos Cód. 11085P (3 créditos) Prof. Wilson Francisco Britto Wasielesky Junior
Ementa: A disciplina tem como objetivo básico de fornecer conhecimentos sobre a reprodução e crescimento de crustáceos em cativeiro, repassando ao aluno noções sobre as diferentes atividades inerentes ao cultivo de crustáceos. A mesma é dividida basicamente em quatro partes. A primeira parte refere-se a aspectos que envolvem a reprodução e larvicultura em laboratório. A segunda parte trata sobre o manejo e a transferência dos organismos para os sistemas de pré-berçários e berçários no laboratório e no ambiente. A terceira parte refere-se à engorda, ou seja, o crescimento de crustáceos em viveiros, gaiolas, cercados e em sistemas heterotróficos, e suas respectivas estratégias de manejo de cultivo. A quarta parte refere-se à elaboração de projetos e aos processos de despesca e comercialização da produção em cativeiro.
-
Análise Bayesiana de Decisão Cód. 01072P (2 créditos) Prof. Paul G. Kinas
-
Ementa: Teoria de probabilidade e medição de incertezas. Teoria de utilidades e medição de preferências em presença de incerteza. Coerência e o princípio da maximização de utilidades esperadas. Inferência estatística: uma perspectiva bayesiana. Métodos de simulação estocástica: reamostragem de importância (SIR), Monte Carlo com Cadeias de Markov (MCMC). Inferência bayesiana na prática.
-
Estatística Multivariada Cód. 01054P (2 créditos) Prof. Juliano Cesar Marangoni
-
Ementa: Regressão Linear Múltipla. Análises multivariadas: Fatorial, Agrupamento, Discriminante, Correlação Canônica, Escalonamento, Correspondências e suas combinações.
-
Estatística Ambiental com o R Cód. 01234P (2 créditos) Prof. Raquel Da Fontoura Nicolette
Ementa: Introdução a linguagem de programação com R, análise exploratória de dados ambientais (organização e manipulação de dados, estatística descritiva, gráficos, tabelas). -Distribuições de probabilidade para modelagem ambiental (distribuição para variáveis ambientais discretas e contínuas) -Inferência estatística e introdução a modelos lineares em dados ambientais.
-
Seminários Internacionais Cód. 11314P (2 créditos) Profs. diversos
Ementa: Série de seminários em temas relevantes de vanguarda relacionados a Oceanografia Biológica ministrada por profissionais internacionais de destaques. Adicionalmente aos seminários, aulas presenciais com os professores do PPGOB e convidados, vinculados ao tema dos seminários, para discussão e reforço dos tópicos abordados.
-
Captura Incidental e Descarte na Pesca Cód. 11335P (2 créditos) Profa. Danielle da Silveira Monteiro
-
Ementa: Os conteúdos abordados incluem: Definições de captura incidental. Histórico dos estudos sobre captura incidental e descarte na pesca. Fatores responsáveis pela captura incidental e descarte. Impactos ecológicos, econômicos e sociais do descarte na pesca. Captura incidental de espécies da megafauna marinha ameaçadas de extinção: mamíferos marinhos, tartarugas e aves marinhas e elasmobrânquios. Medidas mitigadoras para redução da captura incidental e descarte na pesca
-
Biologia do Zooplâncton Marinho Cód. OC039 (3 créditos) Prof. Erik Muxagata
-
Ementa: Taxonomia, morfologia e ciclos vitais dos principais grupos. Metodologia de trabalho de campo e laboratório. Distribuição espacial e temporal. Fatores bióticos e abióticos. Migrações e adaptações. Organismos indicadores. Alimentação e metabolismo do zooplâncton. Produção secundária. Cadeias tróficas.
-
Ecologia de Macroalgas e Fanerógamas Submersas Cód. 11193P (2 créditos) Profa. Margareth da Silva Copertino
Ementa: Introdução - Definições e caracterizações gerais, comparação entre fanerógamas submersas e macroalgas. A) Fanerógamas submersas - Caracterização, biogeografia, grupos funcionais, espécies. Fatores determinantes do crescimento,abundância e distribuição das espécies. Interações biológicas, funções e serviços ecossistêmicos. B) Macroalgas - Caracterização, grupos funcionais, espécies, biogeografia. Fatores determinantes do crescimento,abundância e distribuição das espécies. Interações biológicas, funções e serviços ecossistêmicos. C) Pradarias e Bancos de Macroalgas - Impactos naturais e antrópicos, degradação de habitats. Efeito de Mudanças Climáticas Globais. Conservação e Manejo
-
Efeitos Fisiológicos da Poluição Cód. FG004 (3 créditos) Prof. Adalto Bianchini
Ementa: Noções de tóxicos e toxicologia. Tipos de contaminação. Efeitos gerais de poluentes. Testes toxicológicos. Classificação dos poluentes. Efeitos fisiológicos da poluição orgânica, da eutrofização, da acidificação, de óleos, de metais pesados e de pesticidas. Interações entre fatores abióticos e os poluentes.
-
Técnicas avançadas para Modelagem de Habitat da Fauna Marinha Cód. 11192P (2 créditos) Prof. Luciano Dalla Rosa
-
Ementa: Introdução à modelagem de habitat (relações espécie-habitat): exemplos de aplicações; importância da escala. Variáveis oceanográficas: amostragens in situ e dados de sensoriamento remoto; vantagens e desvantagens de cada método para o uso na modelagem de habitat. Sistemas de Informação Geográfica SIG (GIS) e sua utilização nos estudos de modelagem ecológica; algumas noções básicas e ferramentas no ArcGIS (ESRI). Introdução ao programa R e ao pacote mgcv. Exploração de dados antes da modelagem; Introdução às análises para correlacionar a distribuição (presença/ausência) e abundância relativa com variáveis fisiográficas e oceanográficas (parâmetros bióticos e abióticos); Modelos lineares ou modelos não lineares? Modelos lineares generalizados (GLMs) e exemplos de aplicações no R, incluindo técnicas de ajuste e seleção de modelos. Modelos aditivos generalizados (GAMs) e exemplos de aplicações no R, incluindo técnicas de ajuste e seleção de modelos. Continuação da aula 5 (GAMs) Autocorrelação e técnicas recentes de modelagem para lidar com esse problema (GLMMs, GAMMs e GEEs) Excesso de zeros (dados e modelos inflacionados de zeros ZINB, ZIP e hurdle models: ZAP e ZANB) Análises de uso de habitat/seleção de recursos (resource selection analysis) em estudos de telemetria da megafauna marinha Uso dos modelos em predições; Modelos explicitamente espaciais e outras análises espaciais; Aplicação da modelagem de habitat na conservação da megafauna marinha
-
Uso de Isótopos Estáveis em Ecologia Aquática Cód. 11191P (2 créditos) Prof. Alexandre Miranda Garcia
-
Ementa: Conceitos e notações básicas sobre isótopos estáveis. Aplicações e limitações metodológicas. A coleta e pré-processamento das amostras. Aspectos básicos da análise de dados isotópicos. O uso de isótopos de carbono e nitrogênio em estudos de teias alimentares. Integração com métodos tradicionais de conteúdo estomacal. Composição isotópica da biota na avaliação da eutrofização e seus impactos.
-
Avaliação e Manejo de Recursos Pesqueiros Cód. OC045 (3 créditos) Profs. Manuel Haimovici e Luis Gustavo Cardoso
-
Ementa: Características dos recursos pesqueiros. Elementos de economía pesqueira. Captura e esforço. Seletividade. Mortalidade. Métodos e modelos de avaliação. Objetivos e métodos de manejo. Análises de casos.
-
Fundamentos de Oceanografia Cód. 11190P (2 créditos) Prof. Luiz Felipe Cestari Dumont
-
Ementa: História e importância da Oceanografia no Brasil e no mundo, tectônica de placas e sedimentologia de ambientes marinhos, propriedades físico-químicas da água do mar, massas de água e circulação superficial, transferência de energia nas cadeias trófica marinhas, produção primária e secundária e características dos principais ambientes costeiros e oceânicos.
-
Biologia de Mamíferos Marinhos Cód. OC052 (2 créditos) Profs. Eduardo R. Secchi e Silvina Botta
-
Ementa: Os mamíferos marinhos (ênfase em cetáceos, pinípedes e sirênios): Origem e Evolução; Diversidade e Zoogeografia; Adaptações Morfológicas e fisiológicas ao Ambiente Aquático; Ecologia (alimentação, estratégias reprodutivas, dinâmica populacional, movimentos); Impactos Antropogênicos e Conservação; Técnicas de estudo.
-
Biologia de Aves Aquáticas Cód. 15107P (2 créditos) Prof. Leandro Bugoni
-
Ementa: Origem e evolução das aves. Relações filogenéticas entre as ordens de aves aquáticas. Morfologia e anatomia, com ênfase nas adaptações aos ambientes aquáticos. Diversidade e sistemática dos grupos atuais. Migrações. Extinção, conservação e ameaças. Uso de equipamentos, metodologia de identificação das espécies e amostragem ornitológica.
-
Modelos Lineares Generalizados Cód. 01139P (2 créditos) Prof. Paul Gerhard Kinas
-
Ementa: Modelos Lineares (ML): 1) Formulação geral do ML e estimação dos parâmetros. 2) Métodos diagnósticos e comparação entre modelos. 3) Inferência Bayesiana em ML Modelos Lineares Generalizados (MLG): 4) Formulação geral do MLG e estimação de parâmetros 5) MLG para família binomial de distribuições 6) MLG para família Poisson de distribuições 7) MLG para família Gama de distribuições 8) Seminários com aplicações.
-
Interações de Mamíferos Marinhos com Atividades Pesqueiras Cód. 11087P. (2 créditos) Prof. Eduardo R. Secchi
-
Ementa: Artes de pesca envolvidas: artes passivas e ativas. Natureza das interações: ecológicas (competição direta e indireta pelos recursos); operacionais (captura acidental e depredação); exploração comercial (captura intencional de pequenos cetáceos e atividade baleeira); caça de subsistência. Magnitude das interações e espécies envolvidas em relação à arte de pesca. Efeitos das interações nos mamíferos e na pesca. Avaliação do impacto e procedimentos de mitigação. O papel da Comissão Internacional Baleeira (IWC) e União Mundial para a Conservação da Natureza (IUCN) e outras na conservação dos mamíferos marinhos.
Biologia Pesqueira Cód. 11198P (3 créditos) Prof. Luis Gustavo Cardoso
Ementa: Recursos Pesqueiros: Estratégias de vida de espécies explotadas. População e Estoque. Amostragem e análise de dados Pesqueiros: Obtenção e analise de dados pesqueiros. Captura e esforço. Seletividade. Dinâmica populacional de recursos pesqueiros: reprodução, recrutamento, crescimento e mortalidade. Alterações na estrutura e dinâmica populacional de recursos pesqueiros.
-
Biomecânica Aplicada à Organismos Aquáticos Cód. 11273P (2 créditos) Prof. Renato Mitsuo Nagata
-
Ementa: Princípios relacionados a uma compreensão biomecânica de organismos aquáticos em funções como a propulsão, o forrageamento e a mecânica de obtenção de alimento. Interações organismo-ambiente fluido, transições ontogenéticas e interações predador-presa. Aplicações da biomecânica para a exploração de questões evolutivas, fisiológicas e ecológicas.
-
Ecologia do Bentos Costeiro Cód. 11139P (2 créditos) Prof. Leonir Andre Colling
-
Ementa: Analisar a estrutura das comunidades macrobentônicas, seus aspectos ecológicos, e características ambientais que as influenciam nos habitats costeiros: regiões estuarinas (planos lamosos, marismas e mangues), e praias arenosas. Avaliar os métodos e equipamentos de amostragem, suas vantagens e desvantagens e discutir os desenhos amostrais mais adequados para cada habitat.
-
Pigmentos Fitoplanctônicos: Caracterização, Quimiotaxonomia e Aplicações em Oceanografia Cód. 11155P (2 créditos) Prof. Carlos Rafael Borges Mendes
-
Ementa: Introdução ao tema de estudo: Conceitos; Características básicas; Diferentes ti-pos de pigmentos; Importância e contextualização do estudo dos pigmentos em Oceanografia; Aplicações práticas. Classes de microalgas e suas assinaturas pigmentares: Organização estrutural da célula de uma microalga; Classificação das algas; Origem dos plastos das mi-croalgas; Características biológicas e pigmentares das microalgas fotossintéticas. Metabolismo e função dos pigmentos fotossintéticos: Importância dos pigmen-tos na fotossíntese; Estrutura, biossíntese e função das clorofilas e carotenoides. Procedimentos de análise/determinação de pigmentos: Amostragem, filtração e armazenamento de amostras; Métodos de extração de pigmentos; Desenvolvimento dos diferentes métodos de quantificação pigmentar; Métodos fluorométricos e es-pectrofotométricos. Introdução à metodologia de HPLC: Princípios e aplicações; Diferentes metodo-logias; Métodos de calibração; Validação dos métodos e controle de qualidade. Interpretação quantitativa da informação quimiotaxonômica dos pigmentos: Avaliação qualitativa dos dados pigmentares; Abordagens matemáticas utilizadas na interpretação taxonômica dos dados pigmentares; Agrupamento por classes de tamanho; Variabilidade da informação pigmentar; Comparação com os resultados obtidos por outras técnicas. Pigmentos solúveis em água: Ficobiliproteínas; Aminoácidos tipo micosporinas (MAAs). Outras aplicações/propriedades dos pigmentos: Processos de foto-aclimatização de longa e curta duração; Ciclo da xantofilas; Propriedades e índices ecológicos; Propriedades óticas dos pigmentos fitoplantônicos; Monitoramento ótico das assinaturas pigmentares dos florescimentos de microalgas.
-
Ecologia de Mar Profundo Cód. 11324P (2 créditos) Prof. Mauricio Shimabukuro
-
Ementa: Conceito de mar profundo e características gerais de assoalho marinho profundo. Padrões espaço-temporais de abundância e diversidade bêntica. Caracterização e padrões de diversidades nos diferentes ecossistemas de mar profundo. Recursos vivos e minerais, impactos e manejo do oceano profundo.
-
Introdução à Biogeografia Marinha Cód. 11260P (3 créditos) Profa. Silvina Botta
-
Ementa: A biogeografia como ciência: histórico, conceitos e aplicações. Conceitos de espécie. Especiação e endemismos no ambiente marinho. Padrões e processos no mar. Propostas de regionalização marinha. Principais escolas biogeográficas e seus métodos. Biogeografia de ilhas. Invasões e introduções no ambiente marinho. Biogeografia da Conservação. Filogeografia.
-
Introdução à Modelagem Ecotrófica de Ecossistemas Aquáticos Cód. 11158P (2 créditos) Prof. Gonzalo Velasco Canziani
-
Ementa: Trata-se de um curso com aulas teóricas e práticas, onde aos alunos serão apresentadas informações sobre as características e estrutura dos modelos ecossistêmicos em geral e, com mais detalhe, sobre os modelos ecotróficos criados no pacote Ecopath. Na parte prática, os alunos serão orientados na coleta de dados da literatura para composição de um modelo simples, que represente um ecossistema aquático do seu interesse. Detalhamento das aulas: I) Apresentação do curso e do cronograma de aulas teóricas e práticas. O conceito de modelagem; tipos de modelos; modelagem em ecologia; objetivos, vantagens e limitações dos modelos. II) Princípios de modelagem simples: modelo linear, ajuste iterativo por mínimos quadrados e máxima verosimilhança. Modelos não lineares. III) Um modelo simples de ecossistema aquático: LAGOON. Princípios ecológicos inerentes, possibilidades de controle, coerência com a teoria, exercícios de simulação. IV) Historia e evolução do pacote Ecopath (Ecopath I, Ecopath II, Ecopath com Ecosim). Características do pacote Ecopath; requerimento de dados; detalhamento das diversas matrizes que o compõem. Exemplos reais de modelos em diferentes ecossistemas aquáticos (este tópico poderá ser subdividido e abordado em mais de uma aula segundo a conveniência dos temas e o tempo disponível). V) Os módulos Ecosim e Ecospace: as simulações temporais e espaciais. Origem, teoria de forrageio, exploração pesqueira. Requerimento de dados reais; discussão sobre o parâmetro “vulnerabilidade”. Futuro do Ecopath. VI) Equilibrando o modelo: alteração das matrizes, conhecimento do intervalo de valores de cada parâmetro; “pedigree” dos dados. Discussão sobre a estabilidade, diversidade e persistência dos ecossistemas ao longo do tempo. Variabilidade na dieta dos predadores; variabilidade na produtividade primária dos ecossistemas aquáticos. VII) Conformação final do modelo. Análise dos resultados. Índices ecossistêmicos de estado (ou “saúde”) dos ecossistemas. Análises bio-econômicas. Discussões e orientações sobre o relatório a ser apresentado. Aulas práticas: 1) Análise e simulações com o programa LAGOON. Interpretação dos resultados à luz das teorias da ecologia e oceanografia. 2) Conformação de um modelo ecotrófico no Ecopath. Primeira visualização da estrutura do modelo e orientação para a recopilação de dados. 3 a 5) coleta de dados, construção do modelo; equilibrando o modelo (“balanceamento”); análises bio-econômicas; discussões específicas sobre o processo e elaboração do relatório individual.
-
Biologia Reprodutiva em Chondrichthyes Cód. 15076P (2 créditos) Profa. Maria Cristina Oddone Franco
Ementa: Histórico dos estudos de reprodução em peixes cartilaginosos, Apresentação taxonômica do grupo, Reprodução em peixes ósseos vs. Chondrichthyes, Generalidades da reprodução em peixes cartilaginosos. Sistema reprodutivo do macho. Sistema reprodutivo da fêmea. Modos reprodutivos em Elasmobrânquios. Ciclos reprodutivos. Cópula e comportamento reprodutivo. Metodologia de estudos reprodutivos. Biologia reprodutiva no contexto da biologia pesqueira.
-
Bio-Ótica Marinha e Sensoriamento Remoto da Cor do Oceano Cód. 11283P (2 créditos) Profa. Maria Fernanda Colo Giannini
-
Ementa: Aulas teóricas e práticas sobre bio-óptica marinha, incluindo temas como: princípios da luz e sua interação com os oceanos; medidas das propriedades óticas da água; componentes opticamente ativos nos oceanos; e aplicações do sensoriamento remoto da cor do oceano.
-
Delineamentos Experimentais em Ecologia Cód. 11261P (2 créditos) Prof. Mauricio Garcia De Camargo
-
Ementa: A teoria do desenvolvimento ontogenético de ovos e larvas de peixes estuarinos e marinhos, sua biologia e ecologia, e a influência sobre o recrutamento de peixes de interesse econômico.
-
Tópicos Especiais
-
Seminários de Pesquisa Genética na Biologia Marinha Cód. 11333P (1 crédito) Profs. Maximiliano Manuel Maronna e Maria Cristina Flores da Silva
Ementa: Os conteúdos a serem abordados destacam: contexto histórico da pesquisa genética; forma e função dos genomas; mecanismos, processos e padrões da diversidade genética; materiais e métodos para atividades laboratoriais de genética molecular; a biota marinha e a pesquisa genética; estado da arte na biota marinha brasileira.
-
Identidade de Espécies baseada em Genética Cód. 11334P (2 créditos) Prof. Maximiliano Manuel Maronna
-
Ementa: Os conteúdos a serem abordados consideram: propriedades naturais e contexto histórico das espécies; mecanismos, processos e padrões da especiação; bases morfológicas e moleculares para determinação operativa de espécies; taxonomia, sistemática e nomenclatura; a biota marinha e relações ecosistémicas; estado da arte nos metazoários marinhos brasileiros.
-
-
Ecologia do mesopelágico Cód. 11323P (1 crédito) Prof. Juliano Lauser Coletto
-
Ementa: Características físicas e zonação vertical do ecossistema pelágico; Métodos de amostragem; Adaptações e características da fauna mesopelágica; Camadas de dispersão acústica profunda; Zonas de Mínimo Oxigênio; Relações tróficas, migração vertical diárias e bomba biológica
-
Resíduos sólidos em ambientes costeiros e marinhos: Teoria e Prática Cód. 11325P (2 créditos) Profa. Sanye Soroldoni Guimaraes Goes
-
Ementa: Contaminação e poluição por resíduos sólidos (lixo marinho) nos ambientes costeiros e marinhos. Classificação dos resíduos por tipo, tamanho e origem, com ênfase nos plásticos. Conceito de polímeros e suas principais propriedades e aplicações. Metodologias de coleta, processamento, armazenamento e técnicas de análise dos resíduos plásticos. Principais mecanismos de degradação dos resíduos plásticos nos ambientes costeiros e marinhos. Resíduos plásticos como fontes e valores de outros contaminantes para o ambiente costeiro e marinho. Impactos dos resíduos plásticos no ambiente costeiro e marinho (ecotoxicidade, ingestão pela biota, plastisfera).
-
Políticas Públicas para a Conservação de Biodiversidade Marinha Cód. 11280P (1 crédito) Profa. Juliana Couto Di Tullio
-
Ementa: Introdução às políticas de preservação, conservação e utilização sustentável da biodiversidade brasileira. Riqueza de espécies, diversidade genética e ecológica. Revisão sobre os impactos antrópicos, com ênfase no ambiente marinho. A Convenção sobre a Diversidade Biológica. Avaliação do estado de conservação das espécies (IUCN) e o plano nacional para a conservação das espécies ameaçadas. Sistema Nacional de Unidades de Conservação. Áreas Marinhas Protegidas (AMP). Identificação de áreas marinhas ecologicamente ou biologicamente significativas (EBSAs). Gestão de AMP e EBSAs. Exemplos de ações para a conservação nacionais e internacionais. Simulação de reuniões para Avaliação de Espécies Ameaçadas, do Plano de Ação Nacional para a Conservação das Espécies Ameaçadas e de Atualização das Áreas Prioritárias para a Conservação, Uso Sustentável e Repartição dos Benefícios da Biodiversidade da Zona Costeira e Marinha.
-
-
Banco de Dados Ecológicos: da Estruturação ao Data Paper Cód. 11265P (1 crédito) Profas. Marianna De Oliveira Lanari e Valeria Marques Lemos
-
Ementa: Publicação de dados ecológicos: importância e vantagens da publicação. Bancos de dados ecológicos: definições, importância e histórico no Brasil e no mundo. Principais plataformas internacionais de publicação de dados ecológicos. Formatação de dados no padrão DarwinCore. Ferramentas de controle de qualidade da publicação dos dados ecológicos. Importância e estruturação dos Metadados. Publicação de Data Papers. Uso das plataformas para a obtenção de dados. Panorama global de publicação de dados ecológicos.
-
Aspectos Teóricos da Ecologia do Ictioplâncton Cód. 11284P (1 crédito) Prof. Jose Henrique Muelbert
Ementa: A teoria do desenvolvimento ontogenético de ovos e larvas de peixes estuarinos e marinhos, sua biologia e ecologia, e a influência sobre o recrutamento de peixes de interesse econômico.
-
-
Ecologia do Zooplâncton em Zonas de Ressurgências Cód. (1 crédito) Prof. Judson Rosa
-
Ementa: Os conteúdos abordados incluem características físicas e químicas das massas d'água, assim como a composição, abundância e biomassa da comunidade zooplanctônica; Efeitos dos processos oceanográficos, no ciclo offshore-onshore, características da assembleia de copépodes e comunidade meroplanctônica; Contraste de temperatura e clorofila nos períodos de ressurgência e subsidência; Relações tróficas, na assembleia de copépodes
Redação de Artigos Científicos Cód 11239P
Ementa: A disciplina abordará os princípios básicos da redação de artigos científicos. Serão expostos e explorados os principais componentes dos artigos, assim como estratégias de síntese e organização, para auxiliar o aluno a elaborar manuscritos sucintos, objetivos e claros. Desenvolvimento de conteúdo: aulas teóricas (50%) e práticas (50%) desenvolvidas ao longo de 05 dias (3h/dia). Participação dos alunos através de trabalhos de escrita (todas as aulas). Cronograma e tópicos: A disciplina será realizada de forma condensada, na primeira semana de dezembro/2017 Aula 1: Dicas básicas para uma escrita sucinta. Apresentação das seções de um artigo e tipos de artigos científicos. Como planejar seu artigo. Aula 2: Estruturação e redação de um artigo científico. Aula 3 Tipos de resumos e títulos, e como escrevê-los. Escolhendo palavras-chave e escrevendo títulos de cabeçalho. Aula 4: Autoria de artigos. O processo de revisão e submissão de artigos – escrevendo a cover letter, indicando revisores, respondendo a revisores/editores. Aula 5: Divulgação científica – passando informações científicas para a comunidade em geral.
Programas Ecológicos de Longa Duração no Brasil Cód. (1 crédito) Dr. Manuel Cezar Macedo Barbosa Nogueira de Souza
Ementa: A disciplina aborda os estudos ecológicos de longa duração e sua relevância para compreender as dinâmicas ambientais em diferentes escalas temporais e geográficas. Discute-se a importância do monitoramento contínuo e integrado de diversos indicadores ecológicos e ambientais para identificar tendências naturais e os impactos das atividades humanas. Serão exploradas as estratégias de troca de informações entre pesquisadores e a colaboração entre diferentes sítios e biomas. O Programa Ecológico de Longa Duração (PELD) será analisado em seus aspectos históricos, metodológicos e de gestão, destacando seu papel na formulação de políticas públicas voltadas à conservação e ao uso sustentável dos ecossistemas..
Frentes Marinhas e Distribuição de Animais Marinhos Cód. (1 crédito) Dr. Octavio Esquivel Garrote
Ementa: Definição de frente. Formação das frentes. Características e identificação das frentes. Influencia das frentes sobre a distribuição de animais. Impactos ecológicos das frentes sobre as espécies marinhas
-
-
03/10/201713h28Notícia
-
03/10/201713h32Notícia
Documentos
Regimento e normas internas
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
Formulários
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
Atas
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
-
03/02/202114h42Notícia
Ecology and Conservation of Marine Megafauna
The main focus of the activities developed in the Laboratory is the ecology and conservation of marine megafauna species, especially mammals and turtles. Professors of this Laboratory are involved in teaching activities, both at under graduation and graduation levels, and in the development of research projects in the western South Atlantic and Southern Oceans that have fostered the training of human resources and quality scientific production.
The main research lines are: 1. long term monitoring strandings of marine mammals and turtles on the coast of RS; 2. influence of oceanographic and physiographic parameters on the distribution, composition, abundance and trophic ecology of the components of marine megafauna in polar and subtropical environments; 3. Interaction of marine mammals and turtles with fishing activities; 4. trophic ecology of marine mammals and turtles; 5. population genetics of marine mammals and turtles; 6. ecology and conservation of franciscana and Lahille’s bottlenose dolphins.
The Laboratory has an important infrastructure in place and the work of Professors Eduardo R. Secchi, Silvina Botta and Luciano Dalla Rosa, as well as post-doctoral fellows, technical fellows and undergraduate and graduate students.
To follow more (Instagram): @ecomegafurg
-
03/02/202114h33Notícia
Ecology of Benthic Invertebrates
The Laboratory of Benthic Invertebrate Ecology was created in the 1970s, where researchers and professors Dr. Carlos Bemvenuti, Dr. Ricardo Capítoli and Dr. Norton Gianuca worked. Since 2011 it is coordinated by Dr. André Colling.
The Laboratory develops research in ecology of sandy beaches, ecology of estuarine environments and continental shelf, investigating how the interactions between invertebrates and muddy, sandy and consolidated substrates occur. Research is focused on understanding how benthic invertebrate species respond to environmental fluctuations and anthropogenic impacts.
The teaching activities are focused on undergraduate studies in Oceanology and Biological Sciences, and graduate studies in Biological Oceanography (Masters and PhD).
To follow more (Instagram): @bentologyfurg
-
03/02/202114h32Notícia
Ecology of Ichthyoplankton
The Laboratory of Ichthyoplankton Ecology (LEI) started its activities in the late 1970s under the coordination of Dr. Graciela Weiss, was led by Dr. Chossi Sinque (1992- 1996) and is currently coordinated by Dr. José H. Muelbert. The group's research activities focus on elucidating aspects of the ecology of estuarine and marine fish eggs and larvae. New directions of LEI seek to increase knowledge through studies of growth, mortality, dispersal and transport, and the effects of climate change. LEI has intense exchange with laboratories in other national and international institutions, and participates in research networks such as the South Atlantic Climate Change Consortium (SACC); the Long Term Ecological Research Program (PELD); the National Institute of Marine Science and Technology (INCT-Mar COI) and the Coastal Zones module of the Climate Network.
Additional information can be found at http://dgp.cnpq.br/dgp/espelhogrupo/
5124668185709329 -
03/02/202114h54Notícia
Environmental Statistics
PhD professors Paul G. Kinas, Juliano Marangoni and Raquel da Fontoura Nicolette are part of the Environmental Statistics Laboratory (LEA) of the Institute of Mathematics, Statistics and Physics - FURG.
In LEA, in-depth research on statistical analysis and modeling of environmental phenomena is conducted. In these researches, it is sought to obtain improvements in the methodologies of analysis aiming to adapt general statistical models to the particularities of the studied phenomena.
To this end, both conventional frequentist methods and the Bayesian approach are used, solving problems in quantitative ecology, time series, conservation biology and fisheries biology. The LEA is also responsible for collecting and systematizing data on the artisanal fisheries production in the Patos Lagoon estuary and on the industrial ocean fishing unloaded at the fishing terminals of Rio Grande, producing periodical Statistical Bulletins on the fishing activity in the region. The LEA provides statistical advice to a wide variety of research projects, dissertations and thesis, including those in the PPGOB.
-
03/02/202114h39Notícia
Fishing Technology and Hydroacoustics
In the Laboratory of Fishing Technology and Hydroacoustics, under the coordination of professors Stefan Weigert and Lauro Saint Pastous Madureira, fishing and ecological research projects are developed. There is a team of researchers there specialized in the use of hydroacoustic equipment for the prospecting, mapping, and estimation of pelagic fish biomass, and in the analysis of the interaction between marine organisms and environmental and oceanographic conditions.
Due to the nature of the studies carried out in the Laboratory of Fishing Technology and Hydroacoustics, the opportunities to embark both on research vessels and fishing boats are frequent, which provides great sea experience to its research team.
-
03/02/202114h41Notícia
Ichthyology
The Laboratory of Ichthyology (LabIctio) of the Institute of Oceanography at FURG was created in the late 1970s by Dr. Labbish N. Chao. Currently, LabIctio is led by professors Dr. Alexandre M. Garcia and Dr. João P. Vieira, with the collaboration of undergraduate and graduate students and researchers in Brazil and abroad.
Our research lines are focused on the ecology of freshwater, estuarine and marine fish species, mainly investigating the influence of climate change on species behavior. The LabIctio is engaged in long-term monitoring (PELD-ELPA project) involving monthly field activities, in which the influence of anthropogenic activities on fish abundance and composition, short- and long-term climatic events and their effects on the species, and changes in trophic community interactions due to climate change are mainly evaluated.
It also investigates how different migrating fish species may transfer energy between freshwater-estuarine-sea environments through their movement and feeding interactions using techniques such as otolith microchemistry and stable isotopes.
The LabIctio in the Postgraduate Biological Oceanography (PPGOB) and the Postgraduate Biology of Continental Aquatic Environments (PPGBAC), both at the MSc and PhD levels.
-
03/10/201713h29Notícia
Infraestrutura
Laboratórios
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
Biblioteca
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros. bbbbbbbbbbbbbbbbbbb
Frota
-
03/02/202114h43Notícia
Laboratory of Demersal and Cephalopod Fishery Resources
The Laboratory of Demersal and Cephalopod Fishery Resources is linked to the Institute of Oceanography at FURG and has been active, since 1976, in teaching activities, monitoring of industrial marine fisheries landed in the city of Rio Grande and fisheries research.
Over the years, the research developed in the laboratory has subsidized public policies for the sustainable management of marine fishery resources in southern Brazil. The laboratory relies on the activities of Professors Luis Gustavo Cardoso and Manuel Haimovici, mainly in the PPGOB (masters and doctorate).
The main research lines of the Laboratory are:
- Fisheries biology, assessment, and management of marine fishery resources
- Taxonomy and biodiversity of cephalopods
- Ecology, population dynamics, assessment and management of cephalopods
- Ecosystem impacts of fisheries
- Biodiversity of the demersal marine nekton
To follow more (Instagram): @demersais
Acknowledgments to @talleslisboa for providing the first and third photos: Atlantic bigeye Priacanthus arenatus and stripped weakfish Cynoscion guatucupa and octopus Octopus vulgaris.
-
03/02/202114h48Notícia
Laboratory of Zooplankton
The Laboratory of Zooplankton (LABZOO) investigates the role of zooplankton in the transfer of energy to different ecosystem components, as well as responses of planktonic assemblages to climate change, pollution and biological invasions. Founded in 1978, it is one of the oldest laboratories at FURG and is currently led by Profs. Erik Muxagata, Renato Nagata, and the research technician Savênia Silveira working in research, extension, and in the training of researchers (MSc and PhD levels) through the PPGOB.
Research is carried out over a vast region of the South Atlantic, from its tropical portion to the extreme south of Brazil and in the Antarctic ocean. In the Laboratory, zooplankton organisms are used in studies on ecology, toxicology, and life cycles. LABZOO's research lines are
- Continuous monitoring of the mesozooplankton in the Patos Lagoon Estuary;
- Functional morphology and biomechanics of zooplankton;
- Secondary production of mesozooplankton;
- Continuous Plankton Recorder (CPR) data collection and analysis;
- Zooplankton cultures for use in aquaculture and bioassays;
- Characterization of biofouling and its interaction with pelagic-benthic coupling;
For more information visit our website, get to know our projects, our team and a little more about zooplankton organisms, the little giants of aquatic ecosystems!
-
18/05/202117h48Notícia
LEF Ciencias do Mar-I
Las actividades de investigación y enseñanza de PPGOB también se llevan a cabo a bordo del Laboratorio de Enseñanza Flotante LEF Ciencias do Mar I, que fue el primero de cuatro barcos fabricados para aumentar la experiencia a bordo de los estudiantes y realizar investigaciones en las cuatro regiones de Brasil. El Ciencias do Mar-I sirve a FURG y otras 7 universidades en la región sur de Brasil.
Construido en el astillero INACE, en Fortaleza (CE), el “Ciências do Mar I” tiene 32 m de longitud total y 7,85 m de ancho, dos motores con 450 BHP de potencia, pudiendo mantener una velocidad de crucero de 10 nudos, con gran economía de combustible.
El buque cuenta con dos laboratorios y toda una gama de instrumentos científicos, con receptores instalados en carenados en la parte inferior del casco, para investigar las capas sumergidas del océano y el fondo marino. Está equipado con cinco cabrestantes y una grúa, de diferentes capacidades, diseñados para lanzar y recolectar colectores de muestras y realizar operaciones de pesca. Dispone de camarotes con capacidad total para la pernoctación de 18 estudiantes y profesores, así como alojamiento para ocho tripulantes.
-
10/02/202117h27Notícia
LEF Ciências do Mar-I (english)
Research and teaching activities in the Graduate Program in Biological Oceanography are also developed aboard the Floating Teaching Laboratory Ciências do Mar-I, which is one of the four research vessels built to enhance students' onboard experience and research throughout distinct Brazilian regions. The "Ciências do Mar-I" serves FURG and 7 other Universities in southern Brazil.
Built at INACE shipyard, in Fortaleza (CE), the "Ciências do Mar I" has a total length of 32 meters and a beam of 7.85 meters, two 450 BHP engines, and can maintain a cruising speed of 10 knots, with great fuel economy.
The vessel has two laboratories and several scientific instruments, with receivers installed in fairings on the bottom of the hull to investigate the submerged layers of the ocean and the seabed. It is equipped with five winches and a crane, of different capacities, for launching and collecting samplers and for fishing operations. It has cabins with total overnight capacity for 18 students and professors, and accommodations for eight crew members.
-
03/02/202114h59Notícia
Marine Aquaculture Station
The Marine Aquaculture Station "Prof. Marcos Marchiori" (EMA), of the Oceanography Institute of FURG, was inaugurated in 1990. In it, Prof. Dr. Wilson Francisco Britto Wasielesky Junior is responsible for the Carcinoculture Laboratory and the coordination of the Shrimp Project, besides acting in teaching, extension, and undergraduate and postgraduate research.
The main related research lines are: 1) Production of Aquatic Invertebrate Organisms and Primary Producers; and 2) Applied Biotechnology and Aquaculture.
In terms of cultivation, the shrimp group is particularly investigated, since research and studies on these animals can also supply local, regional, and national socio-economic demands.
It is active in the Graduate Program in Biological Oceanography (PPGOB) and in the Graduate Program in Aquaculture (PPGAqui), both at the master's and doctorate levels.
It is active in the Graduate Program in Biological Oceanography (PPGOB) and in the Graduate Program in Aquaculture (PPGAqui), both at the master's and doctorate levels.
-
03/02/202114h53Notícia
Marine Molecular Ecology
The Marine Molecular Ecology Laboratory of IO/FURG was created in 2015 by its coordinator Prof. Maíra Proietti to use genetic tools to elucidate biological and ecological aspects of marine organisms. The main lines of research are phylogeny and molecular taxonomy, genetic identification of species, population genetics, and evaluation of biological characteristics of organisms.
Additionally, this laboratory hosts the Marine Debris Project (@projeto.lixomarinho), dedicated to research activities about the distribution, characteristics, and impacts of litter at sea, as well as outreach activities on the subject.
Undergraduate, graduate and post-doctoral students work in the lab, and the teaching activities are focused on Oceanology undergraduate and graduate students in Biological Oceanography (Masters and Ph.D. levels).
-
03/10/201713h26Notícia
Pesquisa
Linhas de Pesquisa
- OCEANOGRAFIA PESQUEIRA
- BIOTECNOLOGIA MARINHA E OCEANOGRAFIA APLICADA
- POLUIÇÃO, MODELAGEM E GERENCIAMENTO AMBIENTAL.
- SISTEMÁTICA, BIOLOGIA E ECOLOGIA DE ORGANISMOS MARINHOS E ESTUARINOS
Grupos de Pesquisa
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.
Projetos
Pesquisa Ecológica de Longa Duração no Estuário da Lagoa dos Patos e Costa Marinha Adjacente - PELD
-
03/02/202114h59Notícia
Physiological Sciences
The research group led by Prof. Adalto Bianchini at the Federal University of Rio Grande - FURG, in Rio Grande, RS, Brazil, works in the lines of Physiological Effects of Pollutants, Osmoregulation and Excretion, and Biomarkers and pollution monitoring in aquatic environments.
This group works mainly in the multi-user laboratories of the "Physiological Sciences" building in the Institute of Biological Sciences (ICB) at FURG. Our work is concentrated in the Toxicology, Determinations, Functional Biochemistry, Flowmetry and Animal Facility laboratories.
Studies focus on the effect of stressors (natural or man-made) such as salinity variation, global warming, or the presence of contaminants on the physiology of aquatic organisms. In addition, there are also "applied" issues, such as the identification of biomarkers of stress for use as an environmental assessment tool. Various approaches are used, such as laboratory experiments, mesocosm experiments, and field work!
It is active in the Graduate programs (M.Sc. and Ph.D. levels) in Physiological Sciences and Biological Oceanography.
-
03/02/202114h30Notícia
Phytoplankton and Marine Microorganisms
The Laboratory of Phytoplankton and Marine Microorganisms (LabFito) started with professors and doctors Clarisse Odebrecht, Marli Bergesch, Virginia Maria Tavano and Paulo César Abreu, who developed and established research programs of national and international scope, and who were responsible for the training of several professionals specialized in studies on marine, estuarine, and coastal phytoplankton. Currently, LabFito is led by professors Rafael Mendes and Fernanda Giannini who, besides maintaining the high level of quality in teaching and research, have been implementing and establishing new thematic lines, such as chemotaxonomy and bio-optics, applied to the study of phytoplankton.
LabFito participates in several research projects in the area of Marine Phytoplankton Ecology, with special focus on the South Atlantic and Antarctic Peninsula, including coastal regions such as the Patos Lagoon estuary (RS). The LabFito also has an extensive culture collection with several species of microalgae, enabling the conduction of research and laboratory experiments in the area of Ecophysiology.
All research and studies are related to the high biodiversity of the phytoplankton groups, using techniques and approaches from the most traditional (microscopy) to the most modern such as Molecular Biology. The teaching activities are focused on undergraduate Oceanology and graduate (Masters and PhD) in Biological Oceanography and Oceanology.
To follow more (Instagram): @labfitofurg
-
03/10/201713h35Notícia
Publicações
Listas de artigos publicados em periódicos científicos por docentes e discentes do PPGOB por ano.
Artigos publicados em 2021
Artigos publicados em 2022
Artigos publicados em 2023
Artigos publicados em 2024
-
03/02/202120h51Notícia
R/V Atlântico Sul
The R/V Atlântico Sul is a trawler-type vessel built in 1976. With 36 m length, 8 m beam and 4.3 m head, it has a crew of 12 people and can house up to 14 researchers. Its maximum draught is 4.5 meters, with a maximum speed of 11 knots, and an autonomy of 25 days at sea. Its hold storages up to 50 m³, the oil tank has a capacity of 120 tons and can carry 38 m³ of water.
The R/V Atântico Sul is capable of performing several research tasks, with one MWM td 440 engine (8810 hp - 870 rpm), 2 auxiliary MWM-229-6 engines (120 hp) and 2 generators (60 KVA, 220 Vac), and can operate several pieces of oceanographic instruments. The fishing winch, with MWM td 232-12 (350 hp) engine, has a drum with a capacity of 2000 m of 3/4" cable. The oceanographic winch, with autonomous hydraulic drive, 4000 m drum of 1/4" cable and speed up to 45 m/min of cable with a load capacity of 1,640 kg. It has an electro-hydraulic trawl-EYE winch, with hydraulically driven net drum for 3000 m of 12 mm cable (coaxial cable).
A room with scientific hydro-acoustic equipment (area 8 m²) houses the EK-500 SIMRAD scientific sounding system (38 and 120 Khz), and the MKT-21 seawater thermograph (Murayama Denky). The wet lab (16 m²) allows for sample treatment, filtration, and processing of newly collected material. The dry lab (12 m²) enables the installation of computers and other equipment for data collection. Besides the scientific equipment, the R/V Atlântico Sul has the following fishing equipment: trawl-EYE system; EQ-100 SIMRAD 49 Khz probe; ES 700 SIMRAD 70 Khz probe; SL 490 SIMRAD 49 Khz sonar.
In 2012 the INCTMar-COI proposal, led by PPGOB´s faculty members, was approved at the National Council for Scientific and Technological Development (CNPq). Part of the funding resources is being used for a significant revitalization of the vessel, including engine refurbishment and acquisition of oceanographic instruments, such as a rosette with 24 metal-free bottles for water sampling.
-
03/02/202114h37Notícia
Waterbirds and Sea Turtles Laboratory
The Waterbirds and Sea Turtles Lab. (LAATM) is located at the Federal University of Rio Grande - FURG, in Rio Grande, RS, Brazil and is led by Prof. Leandro Bugoni. The lab is part of the "Ecology group”, together with the Laboratory of Limnology, of the Institute of Biological Sciences (ICB) at FURG. Together with undergraduate and graduate students, the various aspects of seabird, continental waterbird, and sea turtle ecology are investigated. There is interest in the various aspects of basic ecology (such as trophic ecology, species occurrence), and applied conservation issues (e.g. habitat use, incidental capture in fisheries, and pollutants). Conventional tools (such as stomach contents analysis and taxidermy) are used, as well as innovative and more sophisticated technologies such as stable isotopes, isotope mixing models, and remote sensing tracking. The lab is active in studies at MSc and PhD levels in the Graduate Programs in Biology of Freshwater Environments and Biological Oceanography.