• Portal do Governo Brasileiro
Universidade
Federal do Rio Grande
  • Go to content 1
  • Go to menu 2
  • Go to search 3
  • Go to footer 4
  • Português
  • Español
  • High contrast
  • Site map


Federal University of Rio Grande

Graduate Program in Biological Oceanography

INSTITUTE OF OCEANOGRAPHY

PPG

  • Home
  • Introduction
  • Courses
  • Academic Cycle
  • Faculty
  • Research
  • Infrastructure
  • Admissions
    • situs toto
  • Contact
  • 2030 Agenda
  • You are here:  
  • Home >
  • Infrastructure >
  • Sem categoria

PPG

  • Home
  • Introduction
  • Courses
  • Academic Cycle
  • Faculty
  • Research
  • Infrastructure
  • Admissions
    • situs toto
  • Contact
  • 2030 Agenda

Sem categoria

  • 24/07/2018
    12h29
    Notícia

    Academic Cycle

              The PPGOB has an academic cycle based on semesters: 4 for Master and 8 for Doctorate. All courses are taught in a condensed way with a bi-monthly duration. We currently have 29 registered regular courses that cover a wide range of subjects and areas of study in Marine Sciences. 

             In order to earn the degree of Master or Doctor in Biological Oceanography, the student must earn a total of 24 or 48 credits, respectively, in courses from the Program, pass the Qualifying Examination (only for doctorate candidates), and be approved in their dissertation or thesis.

              Of the total, 2 and 6 credits in the Master and Doctorate, respectively, can be obtained through scientific production, as follows:

    A) As the first author, up to 1 (one) credit for each 2 (two) abstracts of papers presented in Conference(s), or for 1 (one) complete publication in conference annals.

    B) As the first author, at the discretion of the Coordination, up to 3 (three) credits for work published and/or unconditionally accepted in a scientific journal with an editorial board, or book chapter.

    C) As co-author, at the discretion of the Coordination, up to 2 (two) credits for each work published and/or unconditionally accepted in a scientific journal with an editorial board, or book chapter.

               In addition, 2 (two) and 4 (four) credits are awarded for the teaching internship of master’s and doctoral students, respectively. Although there are no mandatory courses in the program, some of them are strongly recommended for all students, such as Scientific Methodology I and II and Fundamentals of Oceanography. These courses play an important role in the overall formation of the student, ensuring a minimum baseline of knowledge in Oceanography and assisting in the formulation of research projects.

     
     
  • 03/10/2017
    13h31
    Notícia

    Admission

    Ingresso Regular

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.

    Alunos Especiais

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.

    Estágio Pós-doutoral

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.

    Docentes

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.

    Bolsas de Estudo

    Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc consectetur congue tincidunt. Curabitur dignissim finibus quam, consectetur condimentum eros posuere at. Aliquam elit nisi, varius ac diam cursus, tincidunt volutpat leo. Etiam vestibulum turpis eu turpis pretium pharetra. Vestibulum commodo felis nisi, viverra cursus dolor eleifend eu. Praesent magna quam, posuere et turpis ultrices, molestie dapibus felis. Mauris vel lacus hendrerit, luctus erat quis, blandit quam. Praesent non tortor iaculis, ornare orci nec, semper justo. Ut dapibus enim ac tortor posuere, quis dignissim erat suscipit. Sed quis aliquet nunc, eget iaculis erat. Maecenas ultricies lacus orci, egestas porttitor lacus ullamcorper at. Pellentesque sed lorem magna. Aliquam rutrum, arcu et auctor blandit, ante massa ultricies metus, a volutpat libero tellus ac nunc. Etiam quis pretium eros.

  • 03/02/2021
    14h57
    Notícia

    Aquatic Toxicology

     The research group led by professor Juliano Zanetti works mainly in the multi-user laboratories of the Physiological Sciences building (ICB-FURG).

    The group initially developed several studies with the so-called Environmental Biomarkers. Currently, the research goes beyond this line of work, encompassing other major topics such as the effects of pollution on aquatic organisms and studies on the adaptation of aquatic biota to pollution.

    Thus, the group promotes teaching and research activities in Aquatic Toxicology. Both undergraduate and graduate students can participate in field collection and get involved in laboratory analysis of biochemical and molecular samples.

  • 03/02/2021
    14h45
    Notícia

    Artisanal Fisheries Resources

     

    The Laboratory of Artisanal Fisheries Resources and Ecological Modeling is linked to the Institute of Oceanography at FURG and has been active since the 1980s in teaching, research, and extension activities related to the artisanal fisheries sector, embarked or disembarked, in the estuarine and marine regions of the municipality of Rio Grande. It also does research on fishing and ecology in the Patos-Mirim lagoon region.

    The work of this laboratory has addressed aspects ranging from the structure of fleets and artisanal fishermen communities, captured species and their biology, fish consumption, and the use of renewable natural resources in a holistic approach, through qualitative and quantitative modeling of these ecosystems. The interactions of amateur (sport) and professional (commercial) fishing are also studied.

     

    The laboratory is led by Prof. Dr. Gonzalo Velasco C., who is a professor/supervisor at PPGOB and PPGBAAC.

    The main research lines of the Lab are:

    - Population dynamics, biology and ecology of marine and estuarine fishery resources.

    - Management of small and medium scale fisheries.

    - Ecology and modeling of aquatic ecosystems.

    - Impacts of fisheries on elasmobranch species.

  • 03/02/2021
    14h58
    Notícia

    Chondrichthyes

     

    The study of sharks and rays has been a differential at FURG since the 1980s, attracting students and researchers from all over the world. Currently, the Chondrichthyes Research Center is located in the Morphology Laboratory 2, and is coordinated by Professor Maria Cristina Oddone, from the Morphology Sector (ICB).

    Ongoing research projects are related to the following major areas: Developmental Biology (Embryology), Reproductive Biology, Taxonomy, Morphology, Phylogeny, and Fisheries and Conservation of Chondrichthyes.

    The undergraduate and graduate students have the opportunity to do field and laboratory work, and also to participate concomitantly in the ongoing Extension projects, such as the Backpack Sharks project, oriented to the Initial Education of schools in the city of Rio Grande; and the collaboration project with the Military Brigade Environmental Command (PATRAM), related to the study of specimens from fishing seizures of endangered species.

    First photograph (top): angel shark [Many thanks to @talleslisboa]

     

  • 03/02/2021
    09h47
    Notícia

    Coastal Plant Ecology

     

     

     

    The Laboratory of Coastal Plant Ecology (ECOVECO) was established in the 1970s by Prof. Ulrich Seeliger. Together with Professors César Cordazzo and César Costa, the group worked on the physiology and ecology of plants of coastal dunes, tidal flats and estuarine bottoms. Currently, ECOVECO is led by Prof. Margareth Copertino, focusing on the ecology and primary production of submerged macroalgae and prairies in marine and estuarine ecosystems. Research projects aim to understand how climatic, hydrological and oceanographic factors affect the structure and functioning of benthic primary producers and the consequences for higher trophic levels and system components.


    In the group, post-doc researchers, graduate and undergraduate students carry out interdisciplinary studies, in collaboration with researchers from other areas and institutions. ECOVECO participates in the research projects PELD-ELPA, ReBentos, Rede CLIMA and Blue Carbon Scientific Working Group projects and is active in the Graduate Program in Biological Oceanography and Oceanology undergraduate courses.

  • 01/11/2018
    09h57
    Notícia

    Contact

    Coordinator: Prof. Erik Muxagata
    e.muxagata@gmail.com 
    Telefone:+55 53 3233 6507
     
    Vice Coordinator: Prof. Luciano Dalla Rosa
    l.dalla@furg.br 
    Telefone: +55 53 3233-6748
      
    Executive Scretary: Bel. Vera Regina Oliveira Santos 
    ccpgob@furg.br
    Telefone: +55 53 3233-6501
    Fax: +55 53 3233-6602

    Faculty Committee (Comcur)
    • ccpgob@furg.br
    • Alexandre Miranda Garcia
    • Luiz Felipe Cestari Dumont
    • Luciano Dalla Rosa
    • Luis Gustavo Cardoso
    • Maíra Proietti
    • Erik Muxagata
    • Letícia Cazarin Baldoni (student representative)
    • Maria de Los Angeles (student representative)

     

    • Outreach Committee (Comdiv)
    • comdiv.ppgob@gmail.com 
    • Renato Mitsuo Nagata
    • Marianna de Oliveira Lanari
    • Márcio Silva de Souza
    • Juliana Couto Di Tullio
    • Maíra Proietti
    • Marcelo Aguiar Rodrigues (discente)
    • Luis Gustavo Cardoso
    • Selection Committee (Comsel)
    • comsel.ppgob.furg@gmail.com 
    • Silvina Botta (Chairperson)
    • Renato Mitsuo Nagata (Secretary)
    • Carlos Rafael Borges Mendes
    • Maira Proietti
    • Leonir André Colling
    • Gonzalo Velasco Canziani
    1. Qualifying Committee (Comqual)
    • ppgob.comqual@gmail.com
    • Margareth Copertino (Chairperson)
    • Carlos Rafael Borges Mendes
    • Luiz Felipe Cestari Dumont
    • Alexandre Miranda Garcia

     

  • 03/10/2017
    13h26
    Notícia

    Courses

    Current courses (May 2025)

    Disciplinas obrigatórias

    Seminários em Oceanografia Biológica I Cód. 11331P (2 créditos) Profs. Silvina Botta e Carlos Rafael Borges Mendes

    Ementa: Disciplina onde o aluno matriculado assiste seminários de outros alunos matriculados (garantindo frequência mínima de 75%) e outros eventuais que forem oferecidos e apresenta um seminário no semestre, referente à seu projeto de dissertação/tese.

    Seminários em Oceanografia Biológica II Cód. 11332P (2 créditos) Profs. Silvina Botta e Carlos Rafael Borges Mendes

    Ementa: Disciplina onde o aluno matriculado assiste seminários de outros alunos matriculados (garantindo frequência mínima de 75%) e outros eventuais que forem oferecidos e apresenta um seminário no semestre.

    Estágio Docente na Graduação. (Ob / Mestrado)

    Cód. EDGOBM (2 créditos)

    Estágio Docência na Graduação I (Oc Biol Doutorado)

    Cód. 11219P (2 créditos)

    Estágio Docência na Graduação II (Oc Biol Doutorado)

    Cód. 11220P (2 créditos)

    Dissertação de Mestrado I - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11300P (2 créditos)

    Dissertação de Mestrado II - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11301P (2 créditos)

    Dissertação de Mestrado III - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11302P (2 créditos)

    Dissertação de Mestrado IV - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11303P (2 créditos)

    Tese de Doutorado I - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11305P (2 créditos)

    Tese de Doutorado II - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11306P (2 créditos)

    Tese de Doutorado III - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. 11307P (2 créditos)

    Tese de Doutorado IV - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. (2 créditos)

    Tese de Doutorado V - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. (2 créditos)

    Tese de Doutorado VI - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. (2 créditos)

    Tese de Doutorado VII - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. (2 créditos)

    Tese de Doutorado VIII - PPG Oceanografia Biológica

    Cód. (2 créditos)

    Disciplinas Optativas

    Ecologia do Ictioplâncton Cód. OC050 (3 créditos). Prof. Jose Henrique Muelbert

    Ementa: Introdução. Metodologia de trabalho. Morfologia e terminologia dos diferentes estágios ontogenéticos. Características importantes na identificação de ovos e larvas de teleósteos. Fatores bióticos e abióticos. Taxonomia, morfologia e ecologia dos principais grupos ictioplanctônicos. Síntese sobre a técnica de cultivo de larvas de peixes, para obtenção de série taxonômica

    Metodologia Científica: Projetos e Seminários Cód. 11274P (2 créditos) Prof. Gonzalo Velasco Canziani

    Ementa: Aspectos históricos do pensamento científico, do desenvolvimento e evolução do Método Cientifico. Mudanças dos paradigmas da ciência desde os cientistas pré-socráticos até nossos dias. Aspectos conceituais e práticos relativos à preparação dos projetos de tese nos PPGs da FURG. Revisão bibliográfica: periódicos e bases de dados impressas e eletrônicas; o Fator de Impacto e as métricas das publicações científicas. Estruturação e submissão de Resumos e Artigos científicos, e de apresentações orais.

    Reprodução e Cultivo de Crustáceos Cód. 11085P (3 créditos) Prof. Wilson Francisco Britto Wasielesky Junior

    Ementa: A disciplina tem como objetivo básico de fornecer conhecimentos sobre a reprodução e crescimento de crustáceos em cativeiro, repassando ao aluno noções sobre as diferentes atividades inerentes ao cultivo de crustáceos. A mesma é dividida basicamente em quatro partes. A primeira parte refere-se a aspectos que envolvem a reprodução e larvicultura em laboratório. A segunda parte trata sobre o manejo e a transferência dos organismos para os sistemas de pré-berçários e berçários no laboratório e no ambiente. A terceira parte refere-se à engorda, ou seja, o crescimento de crustáceos em viveiros, gaiolas, cercados e em sistemas heterotróficos, e suas respectivas estratégias de manejo de cultivo. A quarta parte refere-se à elaboração de projetos e aos processos de despesca e comercialização da produção em cativeiro.

    Análise Bayesiana de Decisão Cód. 01072P (2 créditos) Prof. Paul G. Kinas

    Ementa: Teoria de probabilidade e medição de incertezas. Teoria de utilidades e medição de preferências em presença de incerteza. Coerência e o princípio da maximização de utilidades esperadas. Inferência estatística: uma perspectiva bayesiana. Métodos de simulação estocástica: reamostragem de importância (SIR), Monte Carlo com Cadeias de Markov (MCMC). Inferência bayesiana na prática.

    Estatística Multivariada Cód. 01054P (2 créditos) Prof. Juliano Cesar Marangoni

    Ementa: Regressão Linear Múltipla. Análises multivariadas: Fatorial, Agrupamento, Discriminante, Correlação Canônica, Escalonamento, Correspondências e suas combinações.

    Estatística Ambiental com o R Cód. 01234P (2 créditos) Prof. Raquel Da Fontoura Nicolette

    Ementa: Introdução a linguagem de programação com R, análise exploratória de dados ambientais (organização e manipulação de dados, estatística descritiva, gráficos, tabelas). -Distribuições de probabilidade para modelagem ambiental (distribuição para variáveis ambientais discretas e contínuas) -Inferência estatística e introdução a modelos lineares em dados ambientais.

    Seminários Internacionais Cód. 11314P (2 créditos) Profs. diversos

    Ementa: Série de seminários em temas relevantes de vanguarda relacionados a Oceanografia Biológica ministrada por profissionais internacionais de destaques. Adicionalmente aos seminários, aulas presenciais com os professores do PPGOB e convidados, vinculados ao tema dos seminários, para discussão e reforço dos tópicos abordados.

    Captura Incidental e Descarte na Pesca Cód. 11335P (2 créditos) Profa. Danielle da Silveira Monteiro

    Ementa: Os conteúdos abordados incluem: Definições de captura incidental. Histórico dos estudos sobre captura incidental e descarte na pesca. Fatores responsáveis pela captura incidental e descarte. Impactos ecológicos, econômicos e sociais do descarte na pesca. Captura incidental de espécies da megafauna marinha ameaçadas de extinção: mamíferos marinhos, tartarugas e aves marinhas e elasmobrânquios. Medidas mitigadoras para redução da captura incidental e descarte na pesca

    Biologia do Zooplâncton Marinho Cód. OC039 (3 créditos) Prof. Erik Muxagata

    Ementa: Taxonomia, morfologia e ciclos vitais dos principais grupos. Metodologia de trabalho de campo e laboratório. Distribuição espacial e temporal. Fatores bióticos e abióticos. Migrações e adaptações. Organismos indicadores. Alimentação e metabolismo do zooplâncton. Produção secundária. Cadeias tróficas.

    Ecologia de Macroalgas e Fanerógamas Submersas Cód. 11193P (2 créditos) Profa. Margareth da Silva Copertino

    Ementa: Introdução - Definições e caracterizações gerais, comparação entre fanerógamas submersas e macroalgas. A) Fanerógamas submersas - Caracterização, biogeografia, grupos funcionais, espécies. Fatores determinantes do crescimento,abundância e distribuição das espécies. Interações biológicas, funções e serviços ecossistêmicos. B) Macroalgas - Caracterização, grupos funcionais, espécies, biogeografia. Fatores determinantes do crescimento,abundância e distribuição das espécies. Interações biológicas, funções e serviços ecossistêmicos. C) Pradarias e Bancos de Macroalgas - Impactos naturais e antrópicos, degradação de habitats. Efeito de Mudanças Climáticas Globais. Conservação e Manejo

    Efeitos Fisiológicos da Poluição Cód. FG004 (3 créditos) Prof. Adalto Bianchini

    Ementa: Noções de tóxicos e toxicologia. Tipos de contaminação. Efeitos gerais de poluentes. Testes toxicológicos. Classificação dos poluentes. Efeitos fisiológicos da poluição orgânica, da eutrofização, da acidificação, de óleos, de metais pesados e de pesticidas. Interações entre fatores abióticos e os poluentes.

    Técnicas avançadas para Modelagem de Habitat da Fauna Marinha Cód. 11192P (2 créditos) Prof. Luciano Dalla Rosa

    Ementa: Introdução à modelagem de habitat (relações espécie-habitat): exemplos de aplicações; importância da escala. Variáveis oceanográficas: amostragens in situ e dados de sensoriamento remoto; vantagens e desvantagens de cada método para o uso na modelagem de habitat. Sistemas de Informação Geográfica SIG (GIS) e sua utilização nos estudos de modelagem ecológica; algumas noções básicas e ferramentas no ArcGIS (ESRI). Introdução ao programa R e ao pacote mgcv. Exploração de dados antes da modelagem; Introdução às análises para correlacionar a distribuição (presença/ausência) e abundância relativa com variáveis fisiográficas e oceanográficas (parâmetros bióticos e abióticos); Modelos lineares ou modelos não lineares? Modelos lineares generalizados (GLMs) e exemplos de aplicações no R, incluindo técnicas de ajuste e seleção de modelos. Modelos aditivos generalizados (GAMs) e exemplos de aplicações no R, incluindo técnicas de ajuste e seleção de modelos. Continuação da aula 5 (GAMs) Autocorrelação e técnicas recentes de modelagem para lidar com esse problema (GLMMs, GAMMs e GEEs) Excesso de zeros (dados e modelos inflacionados de zeros ZINB, ZIP e hurdle models: ZAP e ZANB) Análises de uso de habitat/seleção de recursos (resource selection analysis) em estudos de telemetria da megafauna marinha Uso dos modelos em predições; Modelos explicitamente espaciais e outras análises espaciais; Aplicação da modelagem de habitat na conservação da megafauna marinha

    Uso de Isótopos Estáveis em Ecologia Aquática Cód. 11191P (2 créditos) Prof. Alexandre Miranda Garcia

    Ementa: Conceitos e notações básicas sobre isótopos estáveis. Aplicações e limitações metodológicas. A coleta e pré-processamento das amostras. Aspectos básicos da análise de dados isotópicos. O uso de isótopos de carbono e nitrogênio em estudos de teias alimentares. Integração com métodos tradicionais de conteúdo estomacal. Composição isotópica da biota na avaliação da eutrofização e seus impactos.

    Avaliação e Manejo de Recursos Pesqueiros Cód. OC045 (3 créditos) Profs. Manuel Haimovici e Luis Gustavo Cardoso

    Ementa: Características dos recursos pesqueiros. Elementos de economía pesqueira. Captura e esforço. Seletividade. Mortalidade. Métodos e modelos de avaliação. Objetivos e métodos de manejo. Análises de casos.

    Fundamentos de Oceanografia Cód. 11190P (2 créditos) Prof. Luiz Felipe Cestari Dumont

    Ementa: História e importância da Oceanografia no Brasil e no mundo, tectônica de placas e sedimentologia de ambientes marinhos, propriedades físico-químicas da água do mar, massas de água e circulação superficial, transferência de energia nas cadeias trófica marinhas, produção primária e secundária e características dos principais ambientes costeiros e oceânicos.

    Biologia de Mamíferos Marinhos Cód. OC052 (2 créditos) Profs. Eduardo R. Secchi e Silvina Botta

    Ementa: Os mamíferos marinhos (ênfase em cetáceos, pinípedes e sirênios): Origem e Evolução; Diversidade e Zoogeografia; Adaptações Morfológicas e fisiológicas ao Ambiente Aquático; Ecologia (alimentação, estratégias reprodutivas, dinâmica populacional, movimentos); Impactos Antropogênicos e Conservação; Técnicas de estudo.

    Biologia de Aves Aquáticas Cód. 15107P (2 créditos) Prof. Leandro Bugoni

    Ementa: Origem e evolução das aves. Relações filogenéticas entre as ordens de aves aquáticas. Morfologia e anatomia, com ênfase nas adaptações aos ambientes aquáticos. Diversidade e sistemática dos grupos atuais. Migrações. Extinção, conservação e ameaças. Uso de equipamentos, metodologia de identificação das espécies e amostragem ornitológica.

    Modelos Lineares Generalizados Cód. 01139P (2 créditos) Prof. Paul Gerhard Kinas

    Ementa: Modelos Lineares (ML): 1) Formulação geral do ML e estimação dos parâmetros. 2) Métodos diagnósticos e comparação entre modelos. 3) Inferência Bayesiana em ML Modelos Lineares Generalizados (MLG): 4) Formulação geral do MLG e estimação de parâmetros 5) MLG para família binomial de distribuições 6) MLG para família Poisson de distribuições 7) MLG para família Gama de distribuições 8) Seminários com aplicações.

    Interações de Mamíferos Marinhos com Atividades Pesqueiras Cód. 11087P. (2 créditos) Prof. Eduardo R. Secchi

    Ementa: Artes de pesca envolvidas: artes passivas e ativas. Natureza das interações: ecológicas (competição direta e indireta pelos recursos); operacionais (captura acidental e depredação); exploração comercial (captura intencional de pequenos cetáceos e atividade baleeira); caça de subsistência. Magnitude das interações e espécies envolvidas em relação à arte de pesca. Efeitos das interações nos mamíferos e na pesca. Avaliação do impacto e procedimentos de mitigação. O papel da Comissão Internacional Baleeira (IWC) e União Mundial para a Conservação da Natureza (IUCN) e outras na conservação dos mamíferos marinhos.

    Biologia Pesqueira Cód. 11198P (3 créditos) Prof. Luis Gustavo Cardoso

    Ementa: Recursos Pesqueiros: Estratégias de vida de espécies explotadas. População e Estoque. Amostragem e análise de dados Pesqueiros: Obtenção e analise de dados pesqueiros. Captura e esforço. Seletividade. Dinâmica populacional de recursos pesqueiros: reprodução, recrutamento, crescimento e mortalidade. Alterações na estrutura e dinâmica populacional de recursos pesqueiros.

    Biomecânica Aplicada à Organismos Aquáticos Cód. 11273P (2 créditos) Prof. Renato Mitsuo Nagata

    Ementa: Princípios relacionados a uma compreensão biomecânica de organismos aquáticos em funções como a propulsão, o forrageamento e a mecânica de obtenção de alimento. Interações organismo-ambiente fluido, transições ontogenéticas e interações predador-presa. Aplicações da biomecânica para a exploração de questões evolutivas, fisiológicas e ecológicas.

    Ecologia do Bentos Costeiro Cód. 11139P (2 créditos) Prof. Leonir Andre Colling

    Ementa: Analisar a estrutura das comunidades macrobentônicas, seus aspectos ecológicos, e características ambientais que as influenciam nos habitats costeiros: regiões estuarinas (planos lamosos, marismas e mangues), e praias arenosas. Avaliar os métodos e equipamentos de amostragem, suas vantagens e desvantagens e discutir os desenhos amostrais mais adequados para cada habitat.

    Pigmentos Fitoplanctônicos: Caracterização, Quimiotaxonomia e Aplicações em Oceanografia Cód. 11155P (2 créditos) Prof. Carlos Rafael Borges Mendes

    Ementa: Introdução ao tema de estudo: Conceitos; Características básicas; Diferentes ti-pos de pigmentos; Importância e contextualização do estudo dos pigmentos em Oceanografia; Aplicações práticas. Classes de microalgas e suas assinaturas pigmentares: Organização estrutural da célula de uma microalga; Classificação das algas; Origem dos plastos das mi-croalgas; Características biológicas e pigmentares das microalgas fotossintéticas. Metabolismo e função dos pigmentos fotossintéticos: Importância dos pigmen-tos na fotossíntese; Estrutura, biossíntese e função das clorofilas e carotenoides. Procedimentos de análise/determinação de pigmentos: Amostragem, filtração e armazenamento de amostras; Métodos de extração de pigmentos; Desenvolvimento dos diferentes métodos de quantificação pigmentar; Métodos fluorométricos e es-pectrofotométricos. Introdução à metodologia de HPLC: Princípios e aplicações; Diferentes metodo-logias; Métodos de calibração; Validação dos métodos e controle de qualidade. Interpretação quantitativa da informação quimiotaxonômica dos pigmentos: Avaliação qualitativa dos dados pigmentares; Abordagens matemáticas utilizadas na interpretação taxonômica dos dados pigmentares; Agrupamento por classes de tamanho; Variabilidade da informação pigmentar; Comparação com os resultados obtidos por outras técnicas. Pigmentos solúveis em água: Ficobiliproteínas; Aminoácidos tipo micosporinas (MAAs). Outras aplicações/propriedades dos pigmentos: Processos de foto-aclimatização de longa e curta duração; Ciclo da xantofilas; Propriedades e índices ecológicos; Propriedades óticas dos pigmentos fitoplantônicos; Monitoramento ótico das assinaturas pigmentares dos florescimentos de microalgas.

    Ecologia de Mar Profundo Cód. 11324P (2 créditos) Prof. Mauricio Shimabukuro

    Ementa: Conceito de mar profundo e características gerais de assoalho marinho profundo. Padrões espaço-temporais de abundância e diversidade bêntica. Caracterização e padrões de diversidades nos diferentes ecossistemas de mar profundo. Recursos vivos e minerais, impactos e manejo do oceano profundo.

    Introdução à Biogeografia Marinha Cód. 11260P (3 créditos) Profa. Silvina Botta

    Ementa: A biogeografia como ciência: histórico, conceitos e aplicações. Conceitos de espécie. Especiação e endemismos no ambiente marinho. Padrões e processos no mar. Propostas de regionalização marinha. Principais escolas biogeográficas e seus métodos. Biogeografia de ilhas. Invasões e introduções no ambiente marinho. Biogeografia da Conservação. Filogeografia.

    Introdução à Modelagem Ecotrófica de Ecossistemas Aquáticos Cód. 11158P (2 créditos) Prof. Gonzalo Velasco Canziani

    Ementa: Trata-se de um curso com aulas teóricas e práticas, onde aos alunos serão apresentadas informações sobre as características e estrutura dos modelos ecossistêmicos em geral e, com mais detalhe, sobre os modelos ecotróficos criados no pacote Ecopath. Na parte prática, os alunos serão orientados na coleta de dados da literatura para composição de um modelo simples, que represente um ecossistema aquático do seu interesse. Detalhamento das aulas: I) Apresentação do curso e do cronograma de aulas teóricas e práticas. O conceito de modelagem; tipos de modelos; modelagem em ecologia; objetivos, vantagens e limitações dos modelos. II) Princípios de modelagem simples: modelo linear, ajuste iterativo por mínimos quadrados e máxima verosimilhança. Modelos não lineares. III) Um modelo simples de ecossistema aquático: LAGOON. Princípios ecológicos inerentes, possibilidades de controle, coerência com a teoria, exercícios de simulação. IV) Historia e evolução do pacote Ecopath (Ecopath I, Ecopath II, Ecopath com Ecosim). Características do pacote Ecopath; requerimento de dados; detalhamento das diversas matrizes que o compõem. Exemplos reais de modelos em diferentes ecossistemas aquáticos (este tópico poderá ser subdividido e abordado em mais de uma aula segundo a conveniência dos temas e o tempo disponível). V) Os módulos Ecosim e Ecospace: as simulações temporais e espaciais. Origem, teoria de forrageio, exploração pesqueira. Requerimento de dados reais; discussão sobre o parâmetro “vulnerabilidade”. Futuro do Ecopath. VI) Equilibrando o modelo: alteração das matrizes, conhecimento do intervalo de valores de cada parâmetro; “pedigree” dos dados. Discussão sobre a estabilidade, diversidade e persistência dos ecossistemas ao longo do tempo. Variabilidade na dieta dos predadores; variabilidade na produtividade primária dos ecossistemas aquáticos. VII) Conformação final do modelo. Análise dos resultados. Índices ecossistêmicos de estado (ou “saúde”) dos ecossistemas. Análises bio-econômicas. Discussões e orientações sobre o relatório a ser apresentado. Aulas práticas: 1) Análise e simulações com o programa LAGOON. Interpretação dos resultados à luz das teorias da ecologia e oceanografia. 2) Conformação de um modelo ecotrófico no Ecopath. Primeira visualização da estrutura do modelo e orientação para a recopilação de dados. 3 a 5) coleta de dados, construção do modelo; equilibrando o modelo (“balanceamento”); análises bio-econômicas; discussões específicas sobre o processo e elaboração do relatório individual.

    Biologia Reprodutiva em Chondrichthyes Cód. 15076P (2 créditos) Profa. Maria Cristina Oddone Franco

    Ementa: Histórico dos estudos de reprodução em peixes cartilaginosos, Apresentação taxonômica do grupo, Reprodução em peixes ósseos vs. Chondrichthyes, Generalidades da reprodução em peixes cartilaginosos. Sistema reprodutivo do macho. Sistema reprodutivo da fêmea. Modos reprodutivos em Elasmobrânquios. Ciclos reprodutivos. Cópula e comportamento reprodutivo. Metodologia de estudos reprodutivos. Biologia reprodutiva no contexto da biologia pesqueira.

    Bio-Ótica Marinha e Sensoriamento Remoto da Cor do Oceano Cód. 11283P (2 créditos) Profa. Maria Fernanda Colo Giannini

    Ementa: Aulas teóricas e práticas sobre bio-óptica marinha, incluindo temas como: princípios da luz e sua interação com os oceanos; medidas das propriedades óticas da água; componentes opticamente ativos nos oceanos; e aplicações do sensoriamento remoto da cor do oceano.

    Delineamentos Experimentais em Ecologia Cód. 11261P (2 créditos) Prof. Mauricio Garcia De Camargo

    Ementa: A teoria do desenvolvimento ontogenético de ovos e larvas de peixes estuarinos e marinhos, sua biologia e ecologia, e a influência sobre o recrutamento de peixes de interesse econômico.

    Tópicos Especiais

    Seminários de Pesquisa Genética na Biologia Marinha Cód. 11333P (1 crédito) Profs. Maximiliano Manuel Maronna e Maria Cristina Flores da Silva

    Ementa: Os conteúdos a serem abordados destacam: contexto histórico da pesquisa genética; forma e função dos genomas; mecanismos, processos e padrões da diversidade genética; materiais e métodos para atividades laboratoriais de genética molecular; a biota marinha e a pesquisa genética; estado da arte na biota marinha brasileira.

    Identidade de Espécies baseada em Genética Cód. 11334P (2 créditos) Prof. Maximiliano Manuel Maronna

    Ementa: Os conteúdos a serem abordados consideram: propriedades naturais e contexto histórico das espécies; mecanismos, processos e padrões da especiação; bases morfológicas e moleculares para determinação operativa de espécies; taxonomia, sistemática e nomenclatura; a biota marinha e relações ecosistémicas; estado da arte nos metazoários marinhos brasileiros.

    Ecologia do mesopelágico Cód. 11323P (1 crédito) Prof. Juliano Lauser Coletto

    Ementa: Características físicas e zonação vertical do ecossistema pelágico; Métodos de amostragem; Adaptações e características da fauna mesopelágica; Camadas de dispersão acústica profunda; Zonas de Mínimo Oxigênio; Relações tróficas, migração vertical diárias e bomba biológica

    Resíduos sólidos em ambientes costeiros e marinhos: Teoria e Prática Cód. 11325P (2 créditos) Profa. Sanye Soroldoni Guimaraes Goes

    Ementa: Contaminação e poluição por resíduos sólidos (lixo marinho) nos ambientes costeiros e marinhos. Classificação dos resíduos por tipo, tamanho e origem, com ênfase nos plásticos. Conceito de polímeros e suas principais propriedades e aplicações. Metodologias de coleta, processamento, armazenamento e técnicas de análise dos resíduos plásticos. Principais mecanismos de degradação dos resíduos plásticos nos ambientes costeiros e marinhos. Resíduos plásticos como fontes e valores de outros contaminantes para o ambiente costeiro e marinho. Impactos dos resíduos plásticos no ambiente costeiro e marinho (ecotoxicidade, ingestão pela biota, plastisfera).

    Políticas Públicas para a Conservação de Biodiversidade Marinha Cód. 11280P (1 crédito) Profa. Juliana Couto Di Tullio

    Ementa: Introdução às políticas de preservação, conservação e utilização sustentável da biodiversidade brasileira. Riqueza de espécies, diversidade genética e ecológica. Revisão sobre os impactos antrópicos, com ênfase no ambiente marinho. A Convenção sobre a Diversidade Biológica. Avaliação do estado de conservação das espécies (IUCN) e o plano nacional para a conservação das espécies ameaçadas. Sistema Nacional de Unidades de Conservação. Áreas Marinhas Protegidas (AMP). Identificação de áreas marinhas ecologicamente ou biologicamente significativas (EBSAs). Gestão de AMP e EBSAs. Exemplos de ações para a conservação nacionais e internacionais. Simulação de reuniões para Avaliação de Espécies Ameaçadas, do Plano de Ação Nacional para a Conservação das Espécies Ameaçadas e de Atualização das Áreas Prioritárias para a Conservação, Uso Sustentável e Repartição dos Benefícios da Biodiversidade da Zona Costeira e Marinha.

    Banco de Dados Ecológicos: da Estruturação ao Data Paper Cód. 11265P (1 crédito) Profas. Marianna De Oliveira Lanari e Valeria Marques Lemos

    Ementa: Publicação de dados ecológicos: importância e vantagens da publicação. Bancos de dados ecológicos: definições, importância e histórico no Brasil e no mundo. Principais plataformas internacionais de publicação de dados ecológicos. Formatação de dados no padrão DarwinCore. Ferramentas de controle de qualidade da publicação dos dados ecológicos. Importância e estruturação dos Metadados. Publicação de Data Papers. Uso das plataformas para a obtenção de dados. Panorama global de publicação de dados ecológicos.

    Aspectos Teóricos da Ecologia do Ictioplâncton Cód. 11284P (1 crédito) Prof. Jose Henrique Muelbert

    Ementa: A teoria do desenvolvimento ontogenético de ovos e larvas de peixes estuarinos e marinhos, sua biologia e ecologia, e a influência sobre o recrutamento de peixes de interesse econômico.

    Ecologia do Zooplâncton em Zonas de Ressurgências Cód. (1 crédito) Prof. Judson Rosa

    Ementa: Os conteúdos abordados incluem características físicas e químicas das massas d'água, assim como a composição, abundância e biomassa da comunidade zooplanctônica; Efeitos dos processos oceanográficos, no ciclo offshore-onshore, características da assembleia de copépodes e comunidade meroplanctônica; Contraste de temperatura e clorofila nos períodos de ressurgência e subsidência; Relações tróficas, na assembleia de copépodes

    Redação de Artigos Científicos Cód 11239P

    Ementa: A disciplina abordará os princípios básicos da redação de artigos científicos. Serão expostos e explorados os principais componentes dos artigos, assim como estratégias de síntese e organização, para auxiliar o aluno a elaborar manuscritos sucintos, objetivos e claros. Desenvolvimento de conteúdo: aulas teóricas (50%) e práticas (50%) desenvolvidas ao longo de 05 dias (3h/dia). Participação dos alunos através de trabalhos de escrita (todas as aulas). Cronograma e tópicos: A disciplina será realizada de forma condensada, na primeira semana de dezembro/2017 Aula 1: Dicas básicas para uma escrita sucinta. Apresentação das seções de um artigo e tipos de artigos científicos. Como planejar seu artigo. Aula 2: Estruturação e redação de um artigo científico. Aula 3 Tipos de resumos e títulos, e como escrevê-los. Escolhendo palavras-chave e escrevendo títulos de cabeçalho. Aula 4: Autoria de artigos. O processo de revisão e submissão de artigos – escrevendo a cover letter, indicando revisores, respondendo a revisores/editores. Aula 5: Divulgação científica – passando informações científicas para a comunidade em geral.

    Programas Ecológicos de Longa Duração no Brasil Cód. (1 crédito) Dr. Manuel Cezar Macedo Barbosa Nogueira de Souza

    Ementa: A disciplina aborda os estudos ecológicos de longa duração e sua relevância para compreender as dinâmicas ambientais em diferentes escalas temporais e geográficas. Discute-se a importância do monitoramento contínuo e integrado de diversos indicadores ecológicos e ambientais para identificar tendências naturais e os impactos das atividades humanas. Serão exploradas as estratégias de troca de informações entre pesquisadores e a colaboração entre diferentes sítios e biomas. O Programa Ecológico de Longa Duração (PELD) será analisado em seus aspectos históricos, metodológicos e de gestão, destacando seu papel na formulação de políticas públicas voltadas à conservação e ao uso sustentável dos ecossistemas..

    Frentes Marinhas e Distribuição de Animais Marinhos Cód. (1 crédito) Dr. Octavio Esquivel Garrote

    Ementa: Definição de frente. Formação das frentes. Características e identificação das frentes. Influencia das frentes sobre a distribuição de animais. Impactos ecológicos das frentes sobre as espécies marinhas

    * Courses offered as “Special Topics” will be announced every semester

  • 03/02/2021
    14h50
    Notícia

    Cyanobacteria and Phycotoxins

     

    The Laboratory of Cyanobacteria and Phycotoxins (LCF), formerly the Cyanobacterial Research Unit (UPC), was created in 1986 and since then has interacted with the community through training, teaching, research, and extension. It is active in different lines of research such as biochemistry, ecotoxicology, physiology and ecology of cyanobacteria, as well as laboratory experiments and studies on phycotoxins (phytoplankton and cyanobacteria), animal and environmental health, interaction of environmental factors with the formation of harmful blooms and climate change and its effects on phytoplankton and cyanobacteria. Work is being done on nitrogen (N2) fixation by cyanobacteria; there is a cyanobacterial culture bank, including N2-fixing strains isolated from rice fields, swamps, marshes, estuaries, and coastal zones. We have also invested in marine strains of cyanobacteria and diatoms, especially those producing phycotoxins. We are active in the Graduate Programs (Masters and PhD level) in Biological Oceanography and Oceanology (formerly Physical, Chemical and Geological Oceanography).

    More information: https://cianobacterias.furg.br/ and https://www.facebook.com/cianobacterias

  • 03/02/2021
    14h26
    Notícia

    Decapod Crustaceans

     

    The Laboratory of Decapod Crustaceans (LCD) develops research and trains human resources in the area of ecology and fisheries of crustaceans since the 1970s. Currently, Prof. Dr. Luiz Felipe Cestari Dumont is responsible for the LCD and directs research from taxonomy to the use of innovative tools such as molecular biology to identify populations and the use of side scan sonar to identify and quantify the marks left on the substrate by bottom trawls.

    LCD also develops research in the area of characterization and quantification of discards associated with shrimp fisheries, an activity that tends to cause major impacts, especially in coastal environments.

     

    The pink shrimp Penaeus paulensis is one of the most studied species, taking into account its economic and ecological importance. These studies include the analysis of prediction models on the recruitment of this species in the Patos Lagoon estuary.

    Our lab is active in the Graduate Program in Biological Oceanography (PPGOB) at the master and doctoral levels.

    Many thanks to @talleslisboa for the first and third photographs.

     

Back to Top
PPG
Home
Introduction
Courses
Academic Cycle
Faculty
Research
Infrastructure
Admissions
Contact
2030 Agenda
 
 
Social Networks
Facebook